Verloren Maandag
De verwarring omtrent Verloren Maandag vindt zijn oorsprong in het feit dat er heel wat verhalen over zijn ontstaan de ronde doen. Zo is er het verhaal van de havenarbeiders in de Antwerpse haven, die vroeger op ‘verloren maandag’ op kosten van de natiebazen mochten drinken. Ze kregen hierbij een ‘havenhap’ of ‘verloren brood’ aangeboden: onverkoopbaar vlees en brood. Volgens anderen komt Verloren Maandag dan weer voort uit het evangelieverhaal dat voorgelezen wordt op de zondag die aan Verloren Maandag voorafgaat. Daarin raken Jozef en Maria de toen 12-jarige Jezus kwijt en vinden ze hem na drie dagen terug in de tempel in Jeruzalem.
Het is wat het is maar volgens ons is de link naar de gilden aan het begin van de 18deeeuw logischer. Zij organiseerden elke eerste maandag na Driekoningen hun nieuwjaarsfeest. Er werd nergens gewerkt, waardoor het voor alle werkmensen eigenlijk een ‘verloren maandag’ was. Op zo’n dag werd in de voormiddag het gildenboek voorgelezen aan de Antwerpse Lakenhal, gevolgd door de eedaflegging van de nieuwe gildenleden. Daarna trok iedereen naar de lokale herberg(en) om dat te vieren. De herbergiers zagen hun omzet die dag uiteraard ferm stijgen maar het moest en kon beter, meer zijn. Daarom boden zij hun klanten zoute hapjes aan: goedkope, vette worst dat eerst in deeg werd gehuld om het vet te absorberen. Dat maakt de worst niet alleen zout maar ook ontzettend droog, wat de dorst dan weer aanwakkerde. Het deeg werd nadien aan de honden gevoerd, de worst aan de klanten. Toen er later voedselschaarste heerste, werd het deeg door de klanten mee opgegeten en kreeg je in feite worstenbrood.
Het verhaal geeft ons meteen ook mee waarom we Verloren Maandag normaliter op de eerste maandag na Driekoningen vieren: op die manier houden we de traditie van de gilden in ere.